Triatlon sporu dayanıklılık sporları arasında en zorlu ve çeşitliliği en fazla olanlardan sporlardan biridir. Yüzme, bisiklet ve koşu disiplinlerini içerir. Hem bedensel dayanıklılık hem de çoklu spor becerileri gerektiren triatlon sporculara heyecan verici bir deneyim sunar. Bu yarışta başarılı olmak için sadece fiziksel hazırlık yeterli değildir. Kurallara tam olarak uyum sağlamak da gereklidir. Bu yazıda triatlonun ne olduğunu, nasıl yapıldığını ve temel kurallarını inceleyeceğiz.
Triatlon Nedir?
Triatlon 3 farklı sporun peş peşe yapılması ile oluşan yeni bir spor dalıdır. Triatlon branşları sırasıyla yüzme, bisiklet ve koşudan oluşur. Triatlon’da sporcunun yalnızca bir branşta başarılı olması yeterli değildir. Sporcular diğer branşlarda da başarılı olmak zorundadırlar.
Triatlon’un Ortaya Çıkışı
1970’lerde John Collins ABD Deniz Kuvvetlerinde Subay olarak görev yaparken Honolulu’da birbirinden zor yarışmalar düzenlenmektedir. Bu yarışmalar Honolulu plajındaki 3800 metrelik yüzme maratonu, ada çevresinde düzenlenen 180 kilometrelik bisiklet yarışı ve yaklaşık 42 kilometrelik koşu maratonundan oluşmaktadır.
John Collins ve arkadaşları bu yarışlar üzerinde incelemeler yaparken Collins’in aklına bu yarışmaların tek bir organizasyonda yapılabileceği fikri gelir. Bu fikir Collins ve arkadaşlarının koşucuların mı, yüzücülerin mi yoksa bisikletçilerin mi daha dayanıklı olduğu konusundaki tartışmalarından ortaya çıkmıştır. Böylece bu üç spor dalı tek bir yarış altında birleştirilir. Collins yarışı bitiren kişiye Iron man (demir adam) denilmesini teklif eder. Böylece yarışın ilk adı Ironman olur (Günümüzde de yarışı bitiren sporcuların isimler Ironman ünvanıyla anos edilmektedir).
Ironman denilen yarışmanın ilk başlangıcı 15 sporcuyla yapılır. 11 saat 46 dakika ile bitiş çizgisine gelen ilk sporcu ve tarihin ilk Ironman Şampiyonu Gordon Haller olur. Yarışmaya katılan 15 sporcudan 12’si yarışmayı tamamlayabilmiştir. Bir sonraki yıl yeniden düzenlenen yarışma katılımcıların ve izleyicilerin ilgilerinin artmasıyla ulusal kanalların ve firmaların da dikkatini çeker. Böylece Triatlon yarışı, büyük bir sektöre dönüşür. Günümüzde Avrupa’da futbolun ardından en fazla lisanslı sporcuya sahip olan spor Triatlon’dur.
Katılımların artması ve organizasyonların kolaylaştırılması adına Ironman mesafeleri daha makul seviyelere indirgenmiştir. Uluslararası Federasyonun kurulması ile beraber Ironman adı 3’lü spor anlamına gelen Triatlon ile değiştirilmiştir.
Triatlon sporunun olimpiyatlarda ilk yer alması ise 2000 Sidney Olimpiyat Oyunlarında gerçekleşmiştir. 2000 Sidney Olimpiyat Oyunlarında Triatlon açılış sporu olarak yer almıştır.
Triatlon Ne İle Başlar?
Triatlon yüzme ile başlar. Bisiklet ile devam eder ve koşu ile sonlanır.
Triatlon yarışının ilk aşaması olan yüzme; deniz dışında göl, nehir ve havuz vb. yerlerde de yapılabilir. Avrupa’da sadece bu spor için hazırlanmış tesisler bulunmaktadır.
Yüzmeden sonra yarışmacılar değişim alanı denilen yere geçer. Bisiklet malzemelerinin bulunduğu bu yerde kısa sürede bisiklet yarışı için hazırlanılır. Hazırlanma süresi toplam yarış süresine dahildir.
Yüzme parkurunu tamamlayan yarışmacılar bisiklet etabına geçerler. Sporcular bisiklet için gerekli ekipmanları giyerler. Yarışma öncesinde değişim alanına kendi numaralarının yer aldığı bisikletlerini koymuşlardır. Bu bisikletler ile bisiklet parkuruna başlarlar. Ancak değişim bölgesinden çıkana kadar bisiklete binemezler. Değişim bölgesine yarışmacılar ve görevlilerden başkasının girmesi yasaktır.
Bisiklet etabını tamamlayan sporcular bisikletlerini değişim bölgesine koyarlar. Koşu için gerekli ekipmanlarını giyerler. Koşu parkuruna başlamak üzere değişim bölgesinden ayrılırlar.
Koşu parkurunun bitimi aynı zamanda triatlonun da bitimidir. Bitiş hattını geçen sporcular yarışmayı tamamlamış olurlar.
Triatlon Kuralları Nelerdir?
Her bir triatlon branşı için farklı kurallar bulunmaktadır.
Triatlon Yüzme Kuralları
Yüzme aşaması için kurallar:
- Tüm yarışmacılar organizasyon tarafından belirlenen boneler takmak ve yarışmacı numaralarını kol ya da bacaklardan birine yazmak zorundadır.
- Yarışmacılar istedikleri şekilde yüzebilir.
- Yüzme sırasında yalnızca mayo giyilmesi gerekmektedir.
- Sporcuya avantaj sağlayacak herhangi bir yardımcı ekipman kullanmak yasaktır.
- Su sıcaklığı organizasyon komitesi tarafından belirlenen sıcaklığın altına düşerse sporcular wetsuit adı verilen soğuktan koruyan bir giysi giyebilirler.
Triatlon Bisiklet Kuralları
Bisiklet aşaması için kurallar:
- Bisiklet etabında yarışmacılar güvenlik kaskı kullanmak zorundadırlar.
- Organizasyon tarafından verilen yarış numarasını sırtlarına takmaları gerekmektedir.
- Yarışmacılar 10 metre kuralına uymak zorundadırlar.
Bisiklette 10 Metre Kuralı
Yarışmacılar önlerindeki yarışmacıları en az 10 metre mesafeden takip edebilirler. Bunun sebebi sporcunun önündeki rüzgar çekiminden yararlanarak haksız rekabet olmasını önlemektir.
10 metre kuralı ihlal eden sporcu hakemler tarafından ‘Rakibini geç ya da 10 metre mesafeni koru!’ şeklinde uyarılırlar. Yarışmacı kural ihlali yaparsa hakemler tarafından durdurulur. Kenarda 60 saniye bekleme cezası alırlar.
Triatlon Koşu Kuralları
Koşu aşaması için kurallar:
- Sporcular yarışmacı numaralarını koşu boyunca önlerinde görünecek şekilde takmak zorundadırlar.
- Yarışmacılara dış destek verilmesi yasaktır. Ancak resmi serinleme istasyonlarından su ve yiyecek alabilirler.
Triatlon Yarışma Mesafeleri
İsim
|
Yüzme
|
Bisiklet
|
Koşu
|
Açıklamalar
|
Demir Çocuklar
|
100–750 m.
|
5–15 km.
|
1–5 km.
|
Atletlerin yaşına göre mesafeler değişebilir.
|
Supersprint
|
400 m.
|
10 km.
|
2.5 km
|
Standart Super Sprint mesafesi
|
Sprint
|
750 m.
|
20 km.
|
5 km.
|
Halka açık yarışlarda genellikle en kısa mesafe Sprint mesafesidir.
|
Olimpik
|
1.5 km.
|
40 km.
|
10 km.
|
Olimpiyatlarda koşulan mesafelerdir. Halka açık yarışlarda yaygın bir mesafedir.
|
Yarım Ironman (70.3 mil)
|
1.9 km.
|
90 km.
|
21.09 km.
|
Parkur 113.1 km (70.3 mil) uzunluğunda olduğu için "70.3" ya da " yarım ironman" olarak da isimlendirilir.
|
Ironman (140.6 mil)
|
3.8 km.
|
180 km.
|
42.2 km.
|
Parkur 226.2 (140.6 mil) uzunluğunda olduğu için "140.6" veya "ironman" olarak da isimlendirilir.
|
Türkiye’de Triatlon Nerelerde Yapılır?
Ülkemizde Triatlon’un yapıldığı başlıca yerler aşağıdaki gibidir:
- Alanya
- Erdek
- Çeşme
- Sapanca
Ayrıca her yıl Federasyon bünyesinde İstanbul, Marmaris, Kızkalesi, Çamyuva, Eğirdir ve Urla’da da yarışmalar düzenlenmektedir.
Triatlona Kaç Yaşında Başlanır?
Triatlona başlamak için bir yaş kısıtlaması yoktur. Triatlon dalları ile ilgili tecrübeniz olduğu takdirde istediğiniz yaşta bu spora başlayabilirsiniz. Türkiye Triatlon Federasyonunun Özel Yarışmalar talimatına göre yarışmacılar en erken 8-9 yaşta yarışmaya katılabilir. Yarışma için bir üst yaş sınırı bulunmamaktadır.
Kaynak
Triatlon Malzemeleri Nelerdir?
Triatlon sporu hazırlığında ve yarış sırasında kullanmanız gereken ekipmanlar bulunmaktadır. Yüzme aşamasında bone ve gözlük, bisiklette; doğru bisiklet, kask ve kıyafet, koşuda ise koşu ayakkabısı ve diğer yardımcı ekipmanlar kullanılmaktadır. Triatlon yarışı için ekipmanlarınızı GoatJump üzerinden satın alabilirsiniz. Yarışta kullanmanız gereken en kaliteli ekipmanlara sitemiz üzerinden ulaşabilirsiniz.