Profesyonel Bisikletçiler Neden Daha Dar Lastik Kullanır?

Niye Profesyonel Bisikletçiler Daha Dar Lastik Kullanır?

Geniş lastikler aynı basınç altında daha kolay yuvarlanır. Dar lastikler konfordan feragat edilerek yüksek basınç altında uzun süre kullanıldılar. Bununla beraber dar lastikler yüksek hızlarda geniş lastiklere göre avantajlıdır, daha az hava direnci üretirler.

Hepsinden öte dar lastiklerde hızlanma daha kolaydır, lastiğin dönüş yükü azaldığı için hızlanması ve çevikliği artar. Bunun önemi hızlı grup binişlerinde anlaşılır, çok keskin dönüşten sonra 20km'den 40 km'ye hızlanmanız gerektiğinde bu durumu daha iyi hissedersiniz.

Diğer yandan 20 km'de düzenli süratte ilerlerken geniş lastiklerle biniş daha iyidir. Pratikte enerji tasarrufu teoriden daha fazladır, lastiğin elastisitesi şok ve vibrasyonu emdiği için daha fazla enerji biniciye aktarılır.

Profesyonel yol yarışçıları artık daha geniş lastik kullanmaya başladılar. 18 mm ve 20 mm lastikler artık eskisinden daha zor bulunuyor. Mevcut 23 mm standardı yerine profesyonel yarışçılar 24 mm ya da 25 mm genişliğindeki lastikleri tercih etmeye başladılar.

LASTİK EBATLARI?

Bisikletlerde çeşitli ölçülerdeki lastiklerin anlamı nedir?

Artık tüm bisiklet lastikleri ETRTO (European Tire and Rim Technical Organization) standartlarına göre işaretleniyor. Bununla beraber eskiden kullanılan İngiliz ve Fransız lastik ölçülerini de hala görmek mümkün.

Mesela lastiğin üzerinde 37-622 yazıyorsa bu ETRO standardına göre 37 mm lastik genişliği ve 622 mm içerden ölçülen çapını gösterir. Bu ölçüler oldukça açıktır ve lastikleri kesin biçimde sınıflandırır.

Eğer inç olarak işaretlenme tercih edildiyse (mesela 28 x 1.40) lastiğin dışarıdan yaklaşık çapını (28 inç) ve lastiğin genişliğini 1,4 inç gösterir. Diğer bir inç işaretleme yöntemini ise mesela 28 x 1 5 /8 x 1 3/8 gibi görebiliriz( yaklaşık dış çap x lastik yüksekliği x lastik genişliği ). İnç ölçüleri kesin değildir ve doğrulanmaya ihtiyacı vardır. Mesela çaplar 559mm(MTB), 571 mm(triatlon) ve 590 mm(tur bisikleti) lastiklerin hepsi 26 inç olarak sınıflandırılmıştır. Çapları 622 mm ve 635 mm olan lastiklerin her ikisi de 28 inç olarak sınıflanmıştır. Garip olarak içerden ölçülen çapı 630 mm olan lastikler ise 27 inç olarak sınıflandırılmıştır.

Bu sınıflandırma lastik yüzeyine fren yapılan zamanlardan kalmadır. O günlerde lastiğin gerçek dış çapı fren üzerinden tanımlanmıştı. Lastik genişliğine göre çok farklı sayıda içerden ölçü standardı vardı.

İnç ölçüsü genelde dağ bisikletlerinde ve İngilizce konuşulan ülkelerde kullanılmıştır. Bununla beraber tüm bisiklet lastikleri için bu standartları kullanmaya devam edeceğiz, ama sadece ondalık olarak. Deneyimlere göre çok az sayıda binici 28 x 1 5 /8 x 1 3/8 gibi klasik kesirli lastik ölçülendirmesini biliyor.

29 inç MTB lastikleri piyasaya çıktığında iç yarıçapları Avrupa 28 inçlerde olduğu gibi 622 mm dir.

En son çıkan lastik ölçüsü 27,5 inç ise 584 mm iç yarıçap ölçüsü eski Fransız 650b ölçüsü ile aynıdır. 

28" ve 29" arasındaki gerçek fark nedir?

Bu soruya verilebilecek en safça cevap 1" olurdu. Diğer bir cevap ise fark olmadığı olurdu. Her iki lastiğin de iç yarıçapı aynıdır 622 mm ve aynı janta monte edilebilirler.

Avrupa'da 28 inç tur lastiğinde uygulanan bir standarttır ve çok sayıda ülkede hala en popüler lastik kategorisidir. Avrupa dışındaki ülkelerde 622 mm çok kullanılan bir standart değildir.

Kısa bir süre önce dağ bisikletlerinde 29" standardı Amerika'da ortaya çıktı. Dağ bisikleti lastikleri tur bisikletlerine göre daha şişkin olduğu için dış yarıçapı 29" civarındadır.

Bununla beraber her iki durum tam anlamıyla doğru değildir. Mesela 28" olarak adlandırılan 23 mm genişliğinde bir yol bisikleti lastiğinin dış çapı 26" civarındadır. Eğer lastiğin genişliği 40 mm olursa 28" civarında bir çapı olur. Lastik genişliği daha da arttığında, mesela 60 mm civarına geldiğinde lastiğin dış çapı 30 inçe yaklaşır.

27,5" ve 29" yeni tekerlek ölçülerinin avantajları nedir?

Yeni tekerlek ölçüleri piyasaya güzel bir sebeple sunulmuştur. Büyük tekerleklerin avantajları dezavantajlarından ağır basar. 29 inç tekerleğe sahip bisikletler biraz daha ağırdır, manevra kabiliyeti biraz daha azdır ama patikada daha hızlı dönerler. Büyük temas alanı daha iyi tutunma sağlar. Bununla beraber 29 inçler çok küçük kadrolar ya da süspansiyon çalışma mesafesi uzun olanlar için uygun değildir. Bu sebeple 27,5 standardı ortaya çıkmıştır. 

LASTİK BOYUTLARI?

Niye lastikler sıklıkla belirtilen lastik ölçüsünden daha dardır?

Lastiklerin yeterli kadro açıklığına sahip olunmasından emin olmak için genelde lastik üreticileri kendilerine verilen toleransın(+- 3 mm) eksi ucunda kalmayı tercih ederler.

Karkas kaplama materyali yıllar içinde daha da karmaşık hale gelmiştir. Lastiğin genişliği montajdan sonra azalır. Ayrıca lastik basıncı da önemli bir rol oynar. Maksimum basınç basılan bir lastiğin genişliği düşük basınçtaki halinden daha fazladır. Ayrıca tekere takılan lastik zaman içinde genişler, bu da 1-2 mm fark yaratır. Lastik genişliği en geniş noktasından ölçülür.

Lastik Kadroma Uyar mı?

Ultra-geniş lastiklerde en çok sorulan soru budur. Çok sayıda farklı bisiklet modeli ve çok sayıda farklı lastik modeli olduğundan dolayı bunun uygunluğunu kontrol edebilecek bir liste yoktur. Bununla beraber linkteki liste ultra geniş lastiklerin çaplarını tam olarak vermektedir. Bu da size lastik ile kadro arasında yeterli açıklık olup olmadığı konusunda bilgi verir.
 

Hangi lastik hangi janta uyar?

Lastiğin iç çapı jant yatağından ölçülen çapla uyuşmalıdır. Mesela 37-622 çapındaki lastik 622 x 19c jant çemberine uyacaktır.  Daha da fazlası lastik genişliği çember genişliğine uymalıdır. Linkteki tabloda ETRTO standartlarına göre jant genişliğinin ve çember genişliğinin olasılıklarını görebilirsiniz. 

DETAYLI LİSTE İÇİN TIKLAYIN

Çok sayıda olasılık tabloda listelenmemiştir, bununla beraber liste pratikte iyi biçimde çalışmaktadır. Bununla beraber bu kombinasyonların pratikte kullanımından doğacak riskten kullanıcı kendisi sorumludur. ETRTO standartları genelde pratiğin gerisinde kalır. Son günlerde çok geniş jantlar oldukça popüler hale geldi çünkü geniş jant lastiğin kararlılığını arttırır.

Lastiğimin çevresi ne kadardır?

Bisiklet bilgisayarlarının sayaçlarından doğru veri alabilmek için lastiğin çevresini tam olarak bilmek gerekir. Lastiğin çevresi janta, basınca ve yükse göre değişebilir- bu yüzden tam olarak ölçmek zordur. Bu yüzden basit dönüş testini yaparak kendiniz de ölçebilirsiniz. Linkteki listede aşağı yukarı değerleri görebilirsiniz.